Obraz szkoły w wypowiedziach dzieci

Abstract

Mimo permanentnej krytyki dysfunkcjonalności szkoły instytucja ta nadal pozostaje, kontynuując swoje status quo lub podlegając procesowi reskolaryzacji. Obok tych najbardziej prawdopodobnych trendów rozwojowych jako trzeci wymienia się deskolaryzację. Wszystkie trzy wizje szkoły przyszłości traktowane są jako probabilistyczne kierunki unowocześniania lub zmian edukacyjnych. Panuje powszechne przekonanie, że dzieci nie czują się zbyt dobrze w szkole. Znane są również głosy o jej patogennym charakterze, akcentujące przemoc oraz zagrożenia w postaci nikotynizmu, alkoholizmu i narkomanii2. Na liście zarzutów znajdują się również: niewłaściwe postawy nauczycielskie, nieprawidłowe interakcje nauczyciel — uczeń (upadek autorytetu nauczyciela), treści programowe oraz dysfunkcjonalność szkoły jako placówki mającej przygotowywać uczniów do bycia pełnoprawnymi członkami lokalnej i ogólnoeuropejskiej społeczności3. Syndrom globalizacji, który już zawładnął dziecięcą wyobraźnią, znacznie wolniej wkracza w przestrzeń edukacyjną. Analiza dziecięcych refleksji, utrwalających obraz szkoły w perspektywie realnej (jaka jest moja/nasza szkoła?) i futurologicznej (jaka mogłaby być?), dostarcza odpowiedzi na pytanie o oblicze/oblicza współczesnej i przyszłej szkoły (ujmowanej probabilistycznie lub futurologicznie). Obraz szkoły widziany oczami kilku- lub kilkunastolatków zasługuje na bogatsze świadectwo ilustracyjne oraz na głębszą i wieloaspektową refleksję.