Między etnicznością a integracją. Strategie kulturalizacyjne przyjmowane przez społeczności szkół z polskim językiem nauczania

Abstract

The study comprises an attempt to specify culturalization strategies applied by the communities of schools with Polish as the teaching language in Austria, France and the Czech Republic. It was assumed that both children and adults (parents and teachers) may apply different culturalization strategies in various spheres of life and that these differences will be noticeable mostly in the public (social) and private (family) sphere. In order to describe the patterns of the respondents’ adjustment to functioning in a different environment than the culture of their origin, some selected components of Paweł Boski’s cultural model of the acquisition of biculturalism were taken into account. These were: the declared feeling of ethnic identity (of the native country) and/or national identity (of the residence country), the knowledge and use of languages (of the native and residence country), social contacts (with members of the ethnic and national group), family and school duties (in the ethnic and national group) and the granted rights (in both these groups). W opracowaniu podjęto próbę określenia strategii kulturalizacyjnych przyjmowanych przez społeczności szkół z polskim językiem nauczania funkcjonujących w Austrii, Francji i Republice Czeskiej. Założono, że zarówno dzieci, jak i dorośli (rodzice i nauczyciele) mogą przyjmować odmienne strategie kulturalizacyjne w różnych sferach życiach, przy czym różnice są zauważane przede wszystkim w sferach publicznej (społecznej) i prywatnej (rodzinnej). Charakteryzując wzorce przystosowania badanych do funkcjonowania w środowisku odmiennym niż kultura pochodzenia, uwzględniono wybrane komponenty kulturowego modelu nabywania dwukulturowości opracowanego przez Pawła Boskiego, a mianowicie: deklarowane poczucie tożsamości etnicznej (kraju pochodzenia) i/lub narodowej (kraju osiedlenia), znajomość i używanie języków (kraju pochodzenia i osiedlenia), kontakty społeczne (z członkami grupy etnicznej i narodowej), obowiązki rodzinne i szkolne (w grupie etnicznej i narodowej) oraz przysługujące prawa (w grupie etnicznej i narodowej).