Afrahat, mędrzec perski: stan badań

Abstract

W badaniach literatury wczesnochrześcijańskiej, rozwijającej się poza kręgiem kultury grecko-rzymskiej, nie można pominąć dzieła pochodzącego z połowy IV w., a powstałego w państwie perskim. Chodzi o dwadzieścia trzy Mowy 1 ułożone w porządku akrostychicznym i napisane w języku syryjskim, odmianie aramejskiego, należącej do wielkiej rodziny języków semickich. Pierwsze dziesięć Mów, skomponowanych w latach 336–337, omawia problemy wiary, miłości, postu, modlitwy, wojen, „synów przymierza”, nawrócenia, zmartwychwstania umarłych, pokory i służby pasterskiej. Druga część, zredagowana w latach 343–344, mówi o obrzezaniu, o święcie paschy, o szabacie, zawiera List synodalny Kościoła perskiego, następnie porusza temat przepisów pokarmowych, powołania ludów, Mesjasza-syna Bożego, dziewictwa i świętości, definitywnego odrzucenia Żydów, opieki nad biednymi, prześladowań, śmierci i czasów ostatecznych. Ostatnia Mowa, rozpoczynająca się znowu od pierwszej litery alfabetu syryjskiego, pochodzi z roku 345 i zatytułowana została O winnym gronie. Całość skierowana jest zasadniczo do bnay qyama, czyli „synów przymierza”. Stanowili oni osobną grupę ascetów w pierwotnym Kościele języka syryjskiego.