Autorstwo i prawo do autorstwa – czy nasze paradygmaty potrzebują zmian?

Abstract

Rozważania teoretyczne jak i historyczne nad istotą prawa do autorstwa utworu można rozpocząć od spostrzeżenia Aliny Ng, która przyznała, iż „historia jest zawsze horyzontem, na którego tle dopiero przychodzi zrozumieć trudności, z którymi borykamy się we współczesnych czasach, a historyczny rozwój prawa autorskiego nie stanowi wyjątku od tej zasady”. Także Lyman Ray Patterson przyznaje, że przyglądanie się prawu autorskiemu z perspektywy historycznej jest ważnym narzędziem w rękach prawnika, gdyż perspektywa ta ujawnia aspekty, które w istocie uciekać mogą logicznej analizie. Tejże perspektywy historycznej prawo do autorstwa utworu zdaje się potrzebować we współczesnych czasach szczególnie, zwłaszcza, gdy z pewną regularnością pojawia się refleksja, iż bezwzględna zasada niezbywalności i niezrzekalności utworu nie może się ostać. Z tego też powodu niektórzy ustawodawcy dopuszczają wprost zrzekalność prawa do autorstwa (lub któregoś z uprawnień mieszczących się w jego zakresie) lub też nie opowiadając się za żadnym z rozwiązań, pozostawiają tę kwestię doktrynie krajowej. Dostrzegane tendencje legislacyjne i doktrynalne zachęcają do podjęcia prób poszukiwania remedium, które pozwoliłby przychylić się do jednego z rozwiązań lub ze stanowisk. Kierując się powyższymi względami, potrzeba zagwarantowania prawa do autorstwa utworu zostanie ukazana przez pryzmat postępującego czasu i zmieniającej się świadomości społecznej (Fragment tekstu).