Na lewo od teorii

Abstract

Termin „teoria” od dłuższego czasu budzi wśród niektórych literaturoznawców kontrowersje, a gwałtowne spory dotyczące tego słowa liczą już sobie ponad trzydzieści lat. Jest to o tyle dziwne, że w żadnej innej dziedzinie nauk humanistycznych - nie wspominając o przyrodniczych lub czysto teoretycznych, jak matematyka - konflikt między zwolennikami i przeciwnikami teorii jako takiej zdaje się nie występować; spierają się ze sobą zwolennicy teorii tej lub innej, lecz sam status wiedzy osiągalnej teoretycznie zdaje się nie wzbudzać kontrowersji. Jeszcze dziwniejsze w kontekście wywoływanej przez termin ten agresji wydaje się to, że leży on przecież u podstaw zachodniej cywilizacji - greckie słowa theoria i theorein towarzyszą nam przez ponad dwa millennia historii. Czy samo użycie pokrewnego słowa „idea” jest źródłem sporów? Raczej rzadko. Dlaczego więc teoria? (Fragment tekstu).