Abstrakt: | Artykuł przedstawia nowy model materialistycznej krytyki filozoficznej
(technokrytyka ogólna lub krytyka cyfrowa) jako krytycznej odpowiedzi na nowy
materializm/nowe materializmy. Bazując na ponownym odczytaniu dziedzictwa
europejskich filozofii oraz pracach Bernarda Stieglera, Yuka Hui’ego i Gilberta
Simondona, artykuł dąży do wypracowania autentycznie nowego oglądu teoretycznego
materii, ze szczególnym uwzględnieniem techno-logicznego trybu jej organizacji.
Zawarta w artykule krytyka nowego materializmu jest przeprowadzona w odniesieniu
do bezprecedensowego kryzysu modelu wiedzy teoretycznej. Otóż końcówka
drugiej dekady dwudziestego pierwszego wieku dobitnie pokazuje, że badaczki i badacze
pracujący w obrębie nauk humanistycznych nie zdołali stawić czoła kluczowej
kwestii decydującej o ich zdatnej do życia przyszłości: cały model teoretyczny i metodologiczny,
który do tej pory napędzał współczesną humanistykę i kształtował nasze
klasowe, postkolonialne, genderowe, querrowe i inne wrażliwości jest pogrążony
w głębokim kryzysie epistemologicznym z uwagi na utratę własnej przyczyny sprawczej
i celowej. Dotychczasowy model uprawiania teorii jest niewystarczający, o ile
nie przestarzały w tym sensie, że rozwijana w drugiej połowie dwudziestego wieku
„teoria” nie uwzględniła rewolucyjnych zmian w zakresie cybernetyki, które, począwszy
od lat pięćdziesiątych, całkowicie przekształciły naturę wiedzy. Dlatego też kluczowe
wyzwanie polega dzisiaj na wypracowaniu nowej episteme w nowym uwarunkowaniu
cyfrowym. Wypracowanie takiej episteme wymaga jednak radykalnego
przekształcenia tego, co nazywamy „teorią” lub „teorią krytyczną”, a także uwzględnienia
osiągnięć w zakresie rozwoju nauk i technologii (niekoniecznie w ramach
nurtu STS), co pozwoli na położenie fundamentów pod nową krytykę ekonomii
politycznej w epoce hipermaterialnej. |