Agresja w młodym pokoleniu - teoretyczne i empiryczne egzemplifikacje

Abstract

Autorka w artykule stawia teza o frustracyjnym podłożu agresywności młodego pokolenia. Teza ta dokumentuje przywołując różne teorie agresji: biologiczne, psychologiczne, socjologiczne. W wyjaśnianiu zachowań agresyw- nych młodzieży wynikających ze specyfiki jej sytuacji życiowej, szczególnie silnie akcentuje koncepcje poznaw- czo-społeczne. 7tawia teza, iż agresywność młodego pokolenia wynika z frustracji determinowanych rozwojowo (problemy rozwojowe) i czynnikami społeczno-kulturowymi (marginalizacja społeczna). Argumentuje to, wyko- rzystujqc założenia koncepcji „działań przymuszajqcych" lamesa T. Tedeschiego i Richarda B. Felsona, a także klasycznej koncepcji „frustracji-agresji" lohna Dollarda, Neala E. Millera, 0rvala Hobarta Mowrera, Leonarda W. Dooba i Roberta 7earsa, zmodyfikowanej przez Leonarda Berkowitza. W warstwie empirycznej dokonuje anali- zy zależności pomiędzy agresywnością i wymiarami agresji (agresją bezpośrednią, pośrednią, werbalną, opozy- cyjnością, drażliwością emocjonalną) a cechami wyznaczającymi pozycja społeczną młodego pokolenia (zmienne rozwojowe: płeć, wiek; zmienne społeczno-kulturowe: miejsce zamieszkania, religijność, wykształcenie rodziców). Agresywność wyznaczają w większym stopniu czynniki społeczno-kulturowe, niż rozwojowe, w naj- większym stopniu ogranicza agresywność młodego pokolenia zaangażowanie religijne.