Zarządzanie sferą społeczną w programach rewitalizacji zdegradowanych obszarów miast

Abstract

Problematyka rewitalizacji zdegradowanych obszarów miast zyskała w ostatnich latach na znaczeniu. Zadecydowało o tym kilka czynników; tutaj ograniczymy się do wskazania dwóch najważniejszych. Ten pierwszy to obiektywnie trudna i pogarszająca się sytuacja wielu miast w Polsce, zwłaszcza w tych regionach, gdzie w sposób szczególny ujawniły się negatywne zjawiska towarzyszące przekształceniom strukturalnym (gospodarczym i ustrojowym) ostatnich 20 lat. Dekapitalizacja substancji mieszkaniowej i infrastruktury technicznej, deficyt tanich mieszkań, koncentracja problemów społecznych w dzielnicach miast dotkniętych skutkami restrukturyzacji przemysłu, powstawanie tzw. ugorów miejskich, polaryzacja społeczno-przestrzenna, czyli wytwarzanie się swoistych gett skumulowanego ubóstwa i zamkniętych obszarów bogactwa, rozpad miast (suburbanizacja), upadek centrów miejskich — to wskazywane najczęściej przykłady zjawisk negatywnych, z którymi borykają się polskie miasta, pozbawione jak dotychczas znaczącego wsparcia ze strony państwa . W województwie śląskim takich miast, w których opisane tu problemy występują w formie dramatycznej, jest wiele, a rozwiązanie tych problemów bez kompleksowych, wieloletnich programów rewitalizacji, inicjowanych i koordynowanych przez samorządy gminne i wspieranych przez państwo nie będzie możliwe. Po 1990 roku niektóre miasta w Polsce, dzięki wsparciu zagranicznych ekspertów zainicjowały pilotażowe projekty rewitalizacji, ale zarówno ich zakres, jak i rezultaty były raczej skromne.