O dyskursie wykluczenia i dyskursach wykluczonych z perspektywy lingwistycznej

Abstract

Autorka przeprowadza porządkujące rozróżnienia, wydzielając instytucjonalne dyskursy o wykluczeniu oraz ideologiczne: dyskurs wykluczenia i dyskursy wykluczonych. Podkreśla, że pojęcie wykluczenia jest w ramach każdego wyróżnionego typu inaczej profi lowane. W artykule relacjonuje się dyskurs wykluczenia i dyskursy wykluczonych, wskazując istniejące między nimi podobieństwa i różnice. Omawianymi wyznacznikami dyskursu są: tożsamości aktorów społecznych, przedmiot dyskursu oraz obraz relacji społecznych projektowany przez reguły dyskursu. Do analizy wprowadzono jeszcze trzecią kategorię – dyskursu tolerancji (równościowego), traktowanego jako model (idealny wzór), który byłby punktem odniesienia dla omawianych odmian. W ten sposób dyskurs wykluczenia umieszczony został na przeciwnym biegunie dyskursu tolerancji, a zróżnicowane dyskursy wykluczonych (w artykule omawia się przykładowo teksty mieszczące się w ramach dyskursu feministycznego i dyskursu radiomaryjnego) mogą być sytuowane na skali między dwoma wskazanymi biegunami.