Foreign language teacher vs. language norm, usage, and variation : a study of selected academic textbooks

Abstract

Na przestrzeni kilku ostatnich dekad postępujące procesy globalizacyjne przyczyniły się do wzrostu integracji międzynarodowej społeczeństw, co z kolei w wielu przypadkach pociąga za sobą konieczność sprawnego porozumiewania się w języku innym niż ojczysty. Zaistniałe zmiany nie pozostały bez wpływu na podejścia stosowane w nauczaniu języków obcych, niejednokrotnie powodując wzmożenie nacisku na niektóre kwestie kosztem innych. Podejście komunikacyjne nadaje priorytet skutecznemu użyciu języka w interakcji (a więc osiągnięciu określonych celów komunikacyjnych przez ucznia-użytkownika), tym samym podając w wątpliwość kształt i znaczenie normy językowej jako takiej. W odróżnieniu od zwolenników bardziej tradycyjnych stanowisk, adepci metody komunikacyjnej nie traktują kompetencji gramatycznej jako nadrzędnej. Inaczej jednak sprawy mają się w kontekście edukacji uniwersyteckiej. W większości przypadków studia filologiczne obejmują odrębny moduł gramatyczny, co niejednokrotnie stawia nauczyciela akademickiego w obliczu wyzwania, zarówno w kwestii starannego doboru treści nauczania, jak i późniejszej ewaluacji studentów. Celem niniejszego artykułu jest refleksja nad zagadnieniami normy, użycia i odmiany języka w obliczu nauczania gramatyki na poziomie uniwersyteckim. Przedstawiono analizę wybranych podręczników wykorzystywanych podczas zajęć z gramatyki w ramach modułu praktyczna nauka języka angielskiego na specjalnościach filologia – języki stosowane (francuski i angielski oraz angielski i włoski). Zestawiono zaproponowane przez autorów omawianych pozycji podejścia do kwestii normy językowej i użycia języka, z uwzględnieniem zaobserwowanych rozbieżności pomiędzy różnymi ujęciami niektórych problemów gramatycznych. Wskazano także możliwe rozwiązania, które mogą zostać zastosowane przez nauczycieli w obliczu wyżej wspomnianych wyzwań.