Ernst Cassirer neokantystą? Między formą symboliczną jako istotą kultury a filozofią Immanuela Kanta

Abstract

Intelektualna aktywność Ernsta Cassirera ma swe źródło w chętnym podejmowaniu przezeń tematów niełatwych, aczkolwiek inspirujących. Słynie on z samodzielnie stworzonej teorii, według której poznanie uchodzi za metodę symbolicznego przyswajania zjawisk siłą ludzkiego umysłu, a zatem: nie wiedza empiryczna, lecz prawdy wywiedzione z rozumu decydują o ludzkim poznaniu. Nie sposób ukryć faktu, że dla potwierdzenia własnej, tak postawionej tezy filozof kieruje się krytyczną oceną przekonań swego mistrza Hermanna Cohena, dla którego matematyka, będąc nauką czystą, niezapośredniczoną, determinuje możliwość poznawania rzeczywistości fizycznej. Czyniąc z liczby kategorię matematycznie rozumianego przyrodoznawstwa, Cohen manifestuje swój sprzeciw wobec poglądów pozytywistów, którzy gwarantem poznania czynią zwykle doświadczenie zmysłowe, psychiczne właściwości poznającego podmiotu, bądź też zacieśniają proces poznawczy do granic teorii odbicia.