Początki powszechnego szkolnictwa w Prusach

Abstract

Prusy jako pierwsze państwo na świecie wprowadziły funkcjonujący system obowiązkowego szkolnictwa, jest to jedno z osiągnięć Fryderyka Wielkiego. Wprowadzanie powszechnej edukacji nie było jednak procesem bezproblemowym ani pozbawionym wad w pewnych kwestiach. Powszechne szkolnictwo było cywilizacyjnym krokiem do przodu, jednak poza szczytnym celem nauki niemieckie szkoły służyły także do programowania społeczeństwa: miały wpajać posłuszeństwo i zaufanie wobec państwa, aby tworzyć przydatnych dla monarchii obywateli, a w przypadku mniejszości, takich jak Polacy, dążyć także do germanizacji dzieci. Pruski model szkolnictwa, zreformowany na początku XIX wieku, przyjął się na całym świecie i do dzisiaj funkcjonuje w większości krajów, w tym Polsce. Mimo tego, że szkoły znacząco się zmieniły przez te 200 lat, to ogół systemu pozostaje w dużej mierze wierny pruskiemu systemowi. Artykuł przedstawia początki funkcjonowania powszechnego szkolnictwa w Prusach, rzucając światło na to, jakie korzenie mają dzisiejsze szkoły.