Kilka uwag krytycznych na temat łącznej pisowni cząstki "by" ze spójnikami i z partykułami

Abstract

Pisownia cząstek bym, byś, by, byśmy, byście ze spójnikami i z partykułami nastręcza współcześnie użytkownikom polszczyzny zaskakująco wiele trudności. Choć mamy do czynienia ze znamionami trybu przypuszczającego oderwanymi od form osobowych czasownika, należy je ze spójnikami i z partykułami zapisywać łącznie w myśl niezmiennego od lat stanowiska kodyfikatorów ortografii (np. albowiemby, alboby, aleby, aniby, ażby, ażeby, boby, byleby, chybaby, czyliby, jakoby, jednakżeby, jeśliby, niechby, nimbym, niżby, nużby, ponieważby, przetoby, skoroby, więcby, wszakby, tedyby, toby = więcby, zanimby, zatemby, zaśby itp.). O nieznajomości owej pisowniowej reguły świadczą badania i testy, które ukazują uchybienia w wypracowaniach uczniów, w tekstach studentów, w artykułach prasowych, a nawet w publikacjach naukowych.