Stosunki polsko-czeskie na początku XXI wieku

Abstract

Relacje Polski i Czech mają bogatą historię. Jak zauważył Mirosław Habowski, położenie geograficzne od wieków skazywało oba państwa na współpracę. Niebagatelne znaczenie miała działalność Czech w X wieku, jej efektem było wprowadzenie Polski w krąg cywilizacji łacińskiej. Polska kultura natomiast miała wpływ na czeskie odrodzenie narodowe w XIX wieku. W średniowieczu polscy władcy mieli na południu rozległe wpływy, czego symbolem stało się panowanie Władysława II Jagiellończyka w Czechach i na Węgrzech. Na współczesne relacje obu państw zamierzchła historia ma jednak niewielki wpływ. Zdecydowanie większą rolę odgrywają wydarzenia XX wieku. Symbolem polsko-czeskich różnic stał się spór o Śląsk Cieszyński, udział Warszawy w rozbiorze Czechosłowacji w 1938 roku czy interwencja wojsk Układu Warszawskiego w 1968 roku. Ich efektem była antypolska propaganda, jaką jeszcze w latach osiemdziesiątych uprawiano w Czechosłowacji. Bez względu na te kontrowersje w 1981 roku powstała Solidarność Polsko-Czechosłowacka, zrzeszająca działaczy środowisk opozycyjnych — Karty 77, KSS KOR i „Solidarności”. Przez 9 lat organizacja ta koordynowała wymianę informacji o inicjatywach demokratycznych w obu krajach. Pozwoliła także na zawiązanie bliskich więzi między przywódcami Karty 77 i „Solidarności”, którzy po 1989 roku doszli do władzy w obu krajach.