Abstract: | Artykuł przedstawia teologiczno-literacką interpretację wiersza śląskiego, barokowego XVII-wiecznego poety Henryka Mühlpforta. W tej perspektywie o religijnym charakterze utworu nie decyduje ilość motywów sakralnych, lecz konstytucja (konstrukcja) świata i praw obowiązujących w nim obowiązujących. Formalnie "Sonnet dactylicum" nawiązuje do antycznej poezji elegijnej, a przede wszystkim do średniowiecznej poezji psalmicznej. Wskazuje na to dobór założeń stylizacyjnych, takich jak paralelizmy, pięciomiarowe metrum czy gra słów. Treściowo sonet zawiera odniesienia biblijne, m.in. do Psalmu 51 i Apokalipsy (7, 13n). Konstytucję świata przedstawionego stanowi paradoks. Ramą znaczeniową utworu i zasadą rządzącą jego światem jest oksymoron "wybielająca krew", dzięki której dokonuje się przejście ze śmierci do życia. Z psalmów błagalnych (lamentacji) zaczerpnięto przeciwstawienie biel/światło-czerń/ciemność i motyw sideł. Obraz relacji łączącej Boga (Redemptor, Bonus, Christus) i człowieka (miserum, tuum populum) ma charakter egzystencjalny i osobisty. |