Abstrakt: | W niniejszym tekście omówiono problematykę diagnozy sprawności intelektualnej
dzieci w wieku szkolnym. Zasygnalizowano w nim problemy związane
z definiowaniem podstawowych pojęć, a także przedstawiono trzy zasadnicze podejścia
do diagnozy: testowe, jakościowe i profilowe. Zwrócono uwagę na korzyści
i ograniczenia, jakie wiążą się z ich zastosowaniem oraz na typowe dla nich
metody badawcze.
Dokonanie trafnego wyboru typu podejścia diagnostycznego oraz prawidłowe
przeprowadzenie procesu diagnozy wymaga od diagnosty kompetencji metodologicznych i diagnostycznych. O cechach dobrej diagnozy dziecka w wieku
szkolnym oraz o ważnych zmiennych związanych z osobą badającego i sytuacją
badania Z. Dołęga pisała już w pierwszym rozdziale niniejszego skryptu. Wydaje
się, że w przypadku diagnozy sprawności intelektualnych pewne czynniki wpływające
na przebieg i trafność diagnozy mogą okazać się szczególnie istotne. Należą
do nich m.in.: motywacja osoby badanej do udziału w badaniu, wspomniany
wyżej preferowany przez nią sposób funkcjonowania poznawczego, spostrzeganie
wymagań sytuacji badania oraz lęk przed oceną, a także tzw. lęk testowy. A nast
a si i Urbi na (1999) zauważają również, że rezultaty uzyskiwane w testach
inteligencji mogą po części być efektem „ciepłych” versus „zimnych” relacji interpersonalnych
między badanym a badającym, a nawet mogą zależeć od sposobu
bycia badającego. Świadomość diagnosty w tym zakresie jest, co oczywiste, niezbędnym
warunkiem prowadzenia dobrej diagnozy.
Dokonanie rzetelnej diagnozy sprawności intelektualnej wymaga od psychologa
doskonałego przygotowania i nie jest zadaniem łatwym. Mimo że w rozdziale
tym wiele problemów jedynie zasygnalizowano, pozostaje mieć nadzieję, że okaże
się pomocny w jego realizacji. |