Historia we współczesnym reportażu na przykładzie Wojciecha Jagielskiego "Modlitwy o deszcz" i Wojciecha Tochmana "Jakbyś kamień jadła"

Abstract

Reportażyści są po części historykami historii najnowszej. Warto przyjrzeć się, jak Wojciech Jagielski i Wojciech Tochman opowiadają tę historię. To, że jej opowiadanie nie jest prostym zapisem faktów i zdarzeń, nie ulega wątpliwości, czym więc jest i w jaki sposób pojawia się w ich książkach? Obaj reportażyści podejmują problematykę ostatnich wojen. Wojciech Jagielski wyrusza w reporterską podróż w miejsca, gdzie skutki wydarzeń, których był obserwatorem, miały zasięg daleko wykraczający poza ich lokalną społeczność. Modlitwa o deszcz to fragment historii Afganistanu — dla przeciętnego Europejczyka miejsca egzotycznego. Być może nigdy nie skupiłby na nich swojej uwagi, gdyby nie od czasu do czasu pojawiające się w mediach informacje o zapalnych konfliktach, zamachach terrorystycznych, a przede wszystkim o wybuchających bombach w spokojnie żyjących stolicach europejskich miast. Książki Jagielskiego są próbą poznania „krain przeklętych”, gdzie rodzi się terroryzm, dania choćby fragmentarycznej odpowiedzi na pytanie o przyczyny, dlaczego właśnie wśród tych ludzi, dlaczego tam? Inne świadectwo doświadczenia wojennego, świadectwo najnowszej historii przedstawia w swym reportażu Wojciech Tochman. Jakbyś kamień jadła dotyczy wojny na Bałkanach, tyle że Tochman nie wyrusza, aby przyglądać się działaniom wojennym, odwiedza tereny byłej Jugosławii, ponieważ interesuje go dziedzictwo wojny, wojny przez chwilę „zauważonej”, która szybko została wyrugowana z pamięci.