Animal ludens? Zabawki zwierząt domowych w społeczeństwie konsumpcyjnym

Abstract

Za jeden z przejawów wzrostu stopnia ludyczności kultury można współcześnie uznać dynamicznie rozwijającą się gałąź produkcji przedmiotów, które mają służyć do zabawy zwierzętom domowym. Zabawa ogarnia coraz szerszy zakres sytuacji społecznych. Zajmuje ona ważne miejsce w relacji: właściciel - podopieczny, oczywiście nie we wszystkich gospodarstwach domowych, w których trzymane są zwierzęta, ale w tych, w których są one traktowane jak członkowie rodziny. Dawniej ludzie również bawili się z trzymanymi w obejściu lub domu zwierzętami. Dziś jednak człowiek tworzy i jako konsument ma możliwość nabywania niezwykle różnorodnych przedmiotów określanych mianem „zabawek dla zwierząt”. Przedmioty te nadają inny charakter aktywności „zabawowej” naszych „braci mniejszych” oraz zabawie, w której często uczestniczą też ich właściciele. Zabawa ze zwierzęciem z wykorzystaniem specjalnie do tego celu zakupionego przedmiotu staje się elementem stylu życia – oczywiście nie wszystkich - ale znacznej grupy posiadaczy zwierząt domowych. Można postawić pytanie, czy zabawę taką - w odczuciu tych ostatnich – można uznać za zachowanie przyjemnościowe? W oparciu o pozyskany w ostatnich latach materiał terenowy, obejmujący m.in. wywiady z pracownikami sklepów zoologicznych i właścicielami czworonożnych i skrzydlatych podopiecznych dokonam przeglądu tej kategorii oferowanego głównie w sklepach zoologicznych asortymentu oraz postaram się pokazać, jakie miejsce „zabawki dla zwierząt” zajmują w relacji zwierzę domowe-właściciel i spróbuję odpowiedzieć na pytanie, jaką funkcję pełnią w kulturze.