Kształtowanie pozytywnego wizerunku ciała jako element profilaktyki zaburzeń zdrowia somatycznego i psychospołecznego

Abstract

Adekwatna ocena własnej fizyczności często sprawia młodym ludziom trudność. Przekonanie, że jest się „zbyt grubym”, niejednokrotnie popycha jednostkę do podejmowania niezwykle drastycznych działań mających na celu poprawę swojego wyglądu, dlatego tak ważną rolę odgrywa promowanie pozytywnego wizerunku ciała. Nie do przecenienia stają się w tej sytuacji reakcje tzw. znaczących innych – rodziców, nauczycieli, specjalistów z zakresu ochrony zdrowia czy rówieśników. Młodzi ludzie, którzy otrzymują akceptujące komunikaty na temat swojego ciała, są z niego zadowoleni, natomiast ci, którzy spotykają się z krytycznymi komentarzami i zachętami do redukcji wagi, najczęściej podejmują różne próby odchudzania i zmiany wyglądu. Identyfikacja i świadomość czynników ryzyka i czynników chroniących związanych z wizerunkiem ciała, antyzdrowotnymi wzorami zachowań zmierzających do redukcji wagi oraz zaburzeniami odżywiania może wspomóc wprowadzanie odpowiednich działań interwencyjnych odnoszących się do problemów dotyczących fizycznej atrakcyjności. Niezbędne komponenty takich działań to promocja bezpiecznego/rozsądnego sposobu odżywiania się, aktywnego stylu życia, a także ograniczenie stygmatyzacji związanej z wyglądem zewnętrznym, uczenie efektywnego radzenia sobie ze stresem i rozważnego przyjmowania treści rozpowszechnianych przez media. Skuteczne programy profilaktyczne powinny integrować podejście biologiczne, psychologiczne i socjokulturowe oraz odnosić się zarówno do jednostki, jak i do środowiska jej życia. Użyteczne w tym zakresie mogą być także strategie odnoszące się do specyfiki płci, ponieważ wizerunek ciała jest zależny od wzorców dojrzewania dziewcząt i chłopców oraz od oczekiwań społeczno‑kulturowych.