Abstrakt: | Celem niniejszej książki jest zaprezentowanie autorskiej metody tworzenia
korpusu tekstowego, służącego do badania zmian szyku zdaniowego z OV na VO
w języku angielskim oraz w wybranych językach indoeuropejskich, jak również
przedstawienie rezultatów wykorzystania tej metody.
W rozdziale pierwszym szczegółowo omówiony został sposób, w jaki konstruowany
był nasz korpus. Rozdział drugi poświęcony jest analizie struktury szyku
wyrazów w najdawniejszych inskrypcjach runicznych oraz w tekstach najstarszych
języków germańskich pisanych prozą, a także omówiony został w nim pragermański
szyk zdaniowy. W rozdziale trzecim i czwartym dokonujemy diachronicznej
analizy szyku wyrazów, najpierw w języku staroangielskim, a potem w średnioangielskim.
Prowadzi nas ona do wniosku, że definitywna zmiana na szyk VO
w języku angielskim zaszła w XII i XIII wieku oraz że zmiana na szyk VO generalnie
dokonywała się szybciej w zdaniach głównych niż w zdaniach pobocznych.
Odkrywamy także, że na pewnym etapie rozwoju języka, a konkretnie we wczesnej
średnio-angielszczyźnie, wspomniane zmiany szyku w zdaniach pobocznych stały
się bardzo dynamiczne i po pewnym czasie nie było już większych różnic między
szykiem wyrazów zdań głównych a pobocznych w okresie średnioangielskim.
W rozdziale trzecim i czwartym dokonujemy analizy tekstów staronordyckich
i anglo-normańskich, aby prześledzić, w jakim stopniu języki te przyczyniły się do
utraty szyku OV przez język angielski. Jeśli chodzi o język staronordycki, to okazuje
się, że miał on ogromne znaczenie w tym procesie, ponieważ w dużo większym
stopniu niż w języku staroangielskim dominowała w nim składnia VO, co bezpośrednio
przyczyniło się do rozwoju stuktur VO także w języku staroangielskim.
Ważnym czynnikiem był tu również fakt, że obydwa języki były do siebie bardzo
zbliżone. Język anglo-normański natomiast odegrał olbrzymią rolę w kompletnym
załamaniu się angielskiego systemu fleksyjnego oraz ostatecznym wyłonieniu się
szyku VO w języku średnioangielskim. Mówimy także o pośrednim wpływie języka
anglo-normańskiego na język angielski. W kończącym naszą pracę rozdziale
piątym, opierając się na własnej analizie, dochodzimy do końcowych wniosków dotyczących
trajektorii zmian szyku wyrazów w języku angielskim w szerszym kontekście
niektórych języków indoeuropejskich. |