Temporal and spectral parameters in perception of the voicing contrast in English and Polish

Abstract

Niniejsza praca koncentruje się na czasowych i spektralnych parametrach percepcji dźwięczności w języku angielskim i polskim. Metodologia badań oparta została na akustycznej manipulacji parametrami temporalnymi i spektralnymi, które biorą udział w implementacji kontrastu dźwięczności w badanych językach. Porównane zostały trzy grupy badanych: początkujący uczący się języka angielskiego, zaawansowani użytkownicy języka angielskiego oraz rodowici użytkownicy języka angielskiego. Praca składa się z dwóch części teoretycznych, ilustrujących problematykę i zestawiających z sobą różne strategie implementacji kontrastu dźwięczności w badanych językach, oraz części badawczej, prezentującej zastosowaną metodologię badań i analizę wyników. Część pierwsza porusza problem roli percepcji mowy w badaniach językoznawczych. Dotyka takich aspektów jak brak bezpośredniej relacji między sygnałem dźwiękowym a kategorią fonologiczną, wyjątkowa plastyczność i zdolność adaptacyjna ludzkiej percepcji mowy, a także referuje propozycje dotyczące kompleksowego opisu działania ludzkiej percepcji mowy. W kolejnych podrozdziałach praca omawia percepcję w kontekście kontaktu językowego, a więc rozróżnianie kontrastów dźwiękowych występujących w języku obcym, ale nieobecnych w języku pierwszym. Zostają również zrecenzowane modele, które taki proces opisują, jak i hipotezy dotyczące potencjalnego sukcesu w opanowaniu efektywnej percepcji kontrastów dźwiękowych występujących w języku obcym. Część druga pracy koncentruje się na różnicach temporalnych i akustycznych w implementacji dźwięczności w języku angielskim i polskim. Opisane zostały aspekty, takie jak: parametr VOT, długość samogłoski, długość zwarcia, długość frykcji, ubezdźwięcznienie, długość wybuchu. Cześć trzecia, badawcza, prezentuje materiał wykorzystany podczas badania percepcji, metodologię manipulacji tym materiałem oraz charakterystykę grup osób poddanych badaniom. Hipotezy oparte na założeniach teoretycznych są następnie weryfikowane na podstawie otrzymanych wyników. Część końcowa omawia problemy percepcyjne, jakie spotykają Polaków uczących się języka angielskiego, oraz zawiera wnioski dydaktyczne.