Abstrakt: | Przedstawiony w kolejnych rozdziałach materiał dotyczący polskiej recepcji rosyjskiej
dramaturgii scenicznej potwierdza tezę o dużej popularności tego rodzaju twórczości w Polsce
w ciągu przeszło trzydziestu lat. W toku przeprowadzonych analiz okazało się, że zarówno
rosyjskie dramatopisarstwo, jak i literatura niesceniczna, zyskały w naszym kraju wielu
zwolenników nie tylko w kręgach profesjonalistów, ale również wśród entuzjastów i bywalców
teatrów. Była to popularność, jakiej w ciągu tego okresu nie osiągnęła żadna inna światowa
dramaturgia czy generacja pisarzy skupionych wokół sceny. Popularyzowanie utworów
znanych rosyjskich pisarzy i dramaturgów (klasyków i piszących współcześnie) było w dużej
mierze uzależnione od czynników niezwiązanych bezpośrednio ze sztuką i literaturą. Ta sytuacja
była podyktowana uwarunkowaniami zewnętrznymi, które narzucały określony model
polityki kulturalnej w Polsce po 1956 roku. Również stosunek do tego repertuaru polskiej
krytyki podlegał specyficznemu wpływowi czynników pozaartystycznych. Zebrany materiał
odkrywał szerokie możliwości analityczne, jednak w związku z pewnymi ograniczeniami
należało wyraźnie sprecyzować zakres omawianych zagadnień. W konsekwencji powstał projekt
prezentujący ogólne tendencje artystyczne w teatrze polskim w latach 1956-1989. Zakres analizowanej twórczości nie pozwolił na przedstawienie wyczerpujących i
ostatecznych sądów, a jedynie przybliżył ogólne tendencje, jakie panowały w polskim teatrze
powojennym. Różnorodność zarchiwizowanego materiału bibliograficznego poświęconego
temu zagadnieniu prowokuje jednak do podjęcia dalszych, bardziej zaawansowanych
i szczegółowych analiz. Prezentując bowiem sylwetki dziewięciu najpopularniejszych w polskich
teatrach rosyjskich dramaturgów XX wieku, nie podjęto wielu równie istotnych i ciekawych
wątków i zdarzeń. Z przyczyn obiektywnych pominięto kwestię teatru, który funkcjonował
poza oficjalnym obiegiem, częściowo teatru radia i telewizji, teatrów lalkowych,
scen studenckich i amatorskich, które równie mocno angażowały się w dialog międzykulturowy
i międzypokoleniowy w okresie Polski Ludowej. Potwierdza to i obrazuje zamieszczona
na końcu pracy bibliografia, która zbiera całą literaturę stanowiącą podstawę analizy.
Próba systematycznego ujęcia wszystkich aspektów recepcji rosyjskiej literatury scenicznej
w Polsce po 1956 roku mogłaby zachwiać równowagą niniejszego studium, dlatego
skupiłam się na najistotniejszych i najbardziej powszechnych w życiu polskiego teatru i kultury
scenicznej aspektach związanych z rosyjskim porewolucyjnym dramatopisarstwem. Praca
niniejsza może być zaledwie przyczynkiem do obszerniejszych analiz polsko-rosyjskich
związków artystycznych, kulturalnych i literackich drugiej połowy XX wieku. |