Polska mniejszość narodowa w rumuńskim systemie politycznym

Abstract

Celem niniejszej dysertacji jest ukazanie politologicznego obrazu znaczenia mniejszości narodowych w rumuńskim systemie politycznym, w tym przede wszystkim mniejszości polskiej, między innymi poprzez wskazanie i scharakteryzowanie systemu prawnej ochrony mniejszości narodowych. Ponadto przedmiotem rozprawy będzie także dokonanie chronologicznej i problemowej systematyzacji ochrony praw mniejszości narodowych w ujęciu: lokalnym (Rumunia), regionalnym (Europa Środkowo-Wschodnia), paneuropejskim (poziom organizacji politycznych między innymi Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Rady Europy, Unii Europejskiej) oraz międzynarodowym (Organizacja Narodów Zjednoczonych), jak również prezentacja form i metod partycypacji grup mniejszościowych w działalności społecznej i politycznej, w tym zarówno na szczeblu zarówno ogólnokrajowym jak i samorządów terytorialnych. Celem rozważań jest również sformułowanie koncepcji potencjalnych kierunków ewolucji w zakresie strukturalnego oddziaływania mniejszości narodowych na system polityczny Rumunii, poprzez funkcjonalną modyfikację rozwiązań instytucjonalno-prawnych. Główna hipoteza badawcza dotyczy natomiast relacji pomiędzy wpływem politycznym a liczebnością środowisk mniejszościowych, która nie ma charakteru liniowej zależności proporcjonalnej i warunkowana jest potencjałem relewantności politycznej grupy mniejszościowej, stanowiącym wektor czynników strukturalnych i socjologicznych. Co więcej, funkcjonując w specyficznym kontekście ekonomicznym, mniejszości narodowe mogą stać się determinantą modernizacji politycznej lub modernizacji infrastruktury społecznej. W toku dysertacji dowodzona będzie również zasadność hipotez pośrednich. Dotyczą one wpływu systemu relacji z mniejszościami narodowymi w Rumunii na poziom partycypacji społecznej. Oprócz tego udowodnienia wymagają hipotezy: o konwersji przedmiotowego ujęcia problematyki mniejszościowej w podmiotowe podejście do roli grup mniejszościowych i zapobieganiu tym samym konfliktom etnicznym. W przedstawionej rozprawie zastosowano zróżnicowane metody badawcze. Wykorzystano między innymi metodę problemowo-historyczną (opisu chronologicznego i problemowego), która umożliwia pełną prezentację problematyki rozprawy jak i zachowanie chronologicznej struktury przyczynowo-skutkowej. Metoda ta przyczynić się ma do ukazania historycznego znaczenia mniejszości narodowych w rumuńskim społeczeństwie w najnowszych dziejach. Metody analizy i syntezy znalazły zastosowanie w celu instytucjonalno-prawnej oceny funkcjonowania organów władzy państwowej i jej struktur administracyjnych oraz prezentacji krajowych, regionalnych oraz międzynarodowych rozwiązań prawnych.