DC pole | Wartość | Język |
dc.contributor.advisor | Juda, Celina | - |
dc.contributor.author | Gołek-Sepetliewa, Dorota | - |
dc.date.accessioned | 2018-07-05T10:26:25Z | - |
dc.date.available | 2018-07-05T10:26:25Z | - |
dc.date.issued | 2009 | - |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12128/5203 | - |
dc.description.abstract | Głównym założeniem prezentowanej rozprawy doktorskiej jest omówienie
formuł absurdu w twórczości poetyckiej Konstantina Pawłowa. Możliwie wnikliwa
i wszechstronna analiza wierszy poety ujawniła stałą i niezmiennie powracającą
tendencję odwoływania się do kategorii absurdu. Okazuje się, że absurd jako jeden
z wielu możliwości obrazowania świata, doskonale diagnozuje kondycję współczesnego
człowieka oraz XX-wiecznej rzeczywistości. Absurd, jako kategoria estetyczna nieobca
humanistyce minionego stulecia, jest nierozłącznie związana między innymi
z motywami śmierci, zniewolenia, bezsilności, braku nadziei, destrukcji, cierpienia,
strachu czy obrzydzenia. Liryka Pawłowa wpisuje się w ten układ, zawiera i łączy
w sobie treści szeroko rozumianego pojęcia absurdu. Z tego względu prezentowana
praca doktorska dąży do zarejestrowania i omówienia sekwencji zagadnień
pojawiających się w momencie doświadczenia absurdu.Przedmiotem szczegółowych badań rozprawy jest zasadniczo twórczość
poetycka Pawłowa, ale nie oznacza to rezygnacji z odwołań do wybranych utworów
lirycznych i prozatorskich literatury bułgarskiej, których przywołanie i interpretacja
pozwala rzetelnie i dogłębnie odczytać twórczość poety oraz umieścić ją w szerszych
kontekstach literackich. W sferze zainteresowań badawczych pozostają także analizy
krytycznoliterackie dotyczące dorobku twórczego Pawłowa, powstałe zarówno na
gruncie bułgarskiego, jak i polskiego literaturoznawstwa. Obok bułgarystycznej
literatury przedmiotu posłużono się także stosownymi źródłami humanistyki polskiej
i europejskiej. W czasie wstępnych prac badawczych okazało się, iż konieczne jest
przestudiowanie specyfiki kontekstu historycznego i kulturalnego, ponieważ poezja
Pawłowa jest głęboko osadzona w realiach polityczno-społeczno-kulturowych drugiej
połowy ubiegłego wieku. W momencie analizy poszczególnych utworów odwołano się
do kontekstów filozoficznych. Wyeksponowano szczególnie bliską refleksji Pawłowa
filozofię egzystencji, powołując się głównie na prace Karla Jaspersa, Alberta Camusa,
Sorena Kierkegaarda, Józefa Tischnera, Paula Tillicha oraz Paula Ricoeura.
Nadrzędnym problemem rozprawy jest rozpoznanie, analiza i interpretacja
formuł absurdu obecnych w twórczości poetyckiej Pawłowa. Pierwsze trzy rozdziały
proponują odczytanie utworów z lat 1960-1989, które scala wybrana kategoria
estetyczna – „liryczne „ja” ”, „czas” oraz „przestrzeń”. Kategoria-dominanta spełnia
funkcję porządkującą i staje się punktem wyjścia dla przedstawienia innych, znaczących
kwestii i zagadnień zawartych w liryce Pawłowa. Obecność formuł absurdu
koresponduje, jak już zdążono zaznaczyć, z różnorodnym zakresem problemów:
obecnością śmierci, zniewolenia, cierpienia, ale także chwiejnością tożsamości ludzkiej,
stanem cywilizacji XX-wiecznej, destrukcją moralną człowieka w totalitaryzmie,
metamorfozami zła, bankructwem wartości etycznych, rozpadem kultury, czy walką
jednostki o wartości etyczne. W rozdziale czwartym zasada porządkująca materiał
interpretacyjny jest związana z następującą tezą: kompleksowy wgląd w wykreowany
przez poetę świat ujawnia silną potrzebę osiągnięcia absolutu przez liryczne „ja” oraz
wyzwolenie się z rzeczywistości absurdu. Droga jednostki do obranego celu wiedzie
poprzez doświadczenie i wytrwanie w sytuacji granicznej (doznanie śmierci).
Wszechstronny ogląd poezji Pawłowa ujawnia kolejne etapy (według wykładu
semiologii cierpienia Paula Ricoeura), w których, wobec powyższego, uczestniczy
człowiek – „samotność/odizolowanie w cierpieniu”, „niemożność w mówieniu” oraz
„cicha skarga”. Interpretacja wybranych utworów w tej partii pracy ma na celu ukazanie
empirii wskazanego cyklu. Analiza literacka utworów najnowszych (po 1989 roku)
w ostatnim rozdziale w głównej mierze eksponuje i objaśnia kondycję podmiotu
lirycznego. Teoretycznie ta część winna rejestrować moment przezwyciężenia formuł
absurdu oraz chwilę osiągnięcia absolutu, zważywszy na wysiłki podejmowane przez
mówiące „ja”. Jednak ostatecznie finał rozprawy udowadnia, że starania bohatera poezji
Pawłowa nie zostają zwieńczone spełnieniem. W związku z powyższym doszła
konieczność wyeksponowania nowych, znaczących elementów poetyckich, między
innymi obrazów chwiejnej tożsamości ponowoczesnej, procesu destrukcji podmiotu
oraz kwestii „obcego we mnie”.
Tak zaproponowane badanie twórczość poetyckiej Pawłowa skutkowało
ujawnieniem i potrzebą rozstrzygnięcia wielu ważnych zagadnień dotyczących: roli
poetyckich formuł absurdu, obecności groteski, ironii, ironii elegijnej jako środków
lirycznego wyrazu, potencjalnej możliwości „oswojenia” absurdu, odbierania przez
absurd sensu istnieniu ludzkiemu, destrukcji osobowości jednostki w obliczu absurdu,
w końcu także problemu obecności absurdu jako czynnika deprecjonującego możliwość
osiągnięcia absolutu. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Katowice : Uniwersytet Śląski | pl_PL |
dc.subject | Konstantin Pawlow | pl_PL |
dc.subject | literatura bułgarska | pl_PL |
dc.title | Formuły absurdu w twórczości poetyckiej Konstantina Pawłowa | pl_PL |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | pl_PL |
Pojawia się w kolekcji: | Rozprawy doktorskie (W.Hum.)
|