Portret Górnoślązaka w tekstach literackich i publicystycznych XX-lecia międzywojennego

Abstract

Piśmiennictwo śląskie ma bogatą bibliografię opracowań syntetyzujących i szczegółowych. Przedmiotem badań był kontekst historyczny i społeczny literatury śląskiej, wpływ polskiej tradycji literackiej, a także jej funkcja patriotyczno/ narodowotwórcza i posłannicza rola pisarzy. Analiza wizerunku Górnoślązaka przeprowadzona zostanie na podstawie wybranych utworów: Ziemia Elżbiety i Powszedni dzień Poli Gojawiczyńskiej, Wyrąbany chodnik Gustawa Morcinka, Zdrada Heńka Kubisza Haliny Krahelskiej, i poematu Hanys Wilhelma Szewczyka. O wyborze tych utworów do analizy zadecydowały dwa kryteria: 1. krytyka literacka podkreślała walory ideologiczne i artystyczne tych utworów, 2. powieści te były wznawiane po roku 1945, co znacznie poszerza krąg odbiorców i zasięg oddziaływania. Starając się nakreślić portret Górnoślązaka, jaki wyłania się ze stron literatury śląskiej, rezygnuję ze streszczania utworów na rzecz częstego przytaczania cytatów. Chciałam w ten sposób uwiarygodnić własne spostrzeżenia, uniknąć uogólnionych sądów i ograniczenia się do „etykietowania”.