| Abstract: | Celem pracy było zbadanie zmian w składzie organicznym i nieorganicznym oraz w gęstości kości noworodków szczurzych w pierwszym etapie rozwoju postnatalnego, ze względu na to, jak ważny jest pierwszy okres życia człowieka, w którym rozwijają się wszystkie kluczowe funkcje życiowe. Szczur jest dobrym modelem zwierzęcym do badań in vitro wykazującym podobieństwo w budowie i procesach życiowych do organizmu człowieka. Skupiono się na materiale kostnym, ponieważ z jednej strony charakteryzuje się dużą trwałością, a jednocześnie tkanka kostna jest ciekawym obiektem badań w dobie postępujących chorób cywilizacyjnych, takich jak osteoporoza czy osteopenia. Wykorzystanie nowoczesnego lasera pracującego w paśmie niskich długości fali (laser fioletowy/niebieski) umożliwiło wzbudzenie endogennych fluoroforów znajdujących się w kościach wykazujących fluorescencję w zakresie odpowiadającym wzbudzeniu długością 407 nm. Zastosowanie miniaturowej lampy rentgenowskiej małej mocy oraz chłodzonego ogniwem termoelektrycznym detektora i nowoczesnych, ciągle udoskonalanych metod obliczeniowych pozwoliło określić zawartość pierwiastków budujących kości. Dodatkowo nowoczesna technika radiografii cyfrowej pozwoliła na uzyskanie zdjęć badanego materiału o dobrej rozdzielczości z możliwością postprocessingu i zaawansowanej analizy ilościowej.
Drugim celem pracy było zbadanie wpływu leków antyretrowirusowych, podawanych ciężarnym samicom szczurzym, na macierz organiczną i nieorganiczną kości ich potomstwa w efekcie długofalowego działania. Zbadano kości szczurów, których matkom podawano w czasie ciąży leki antyretrowirusowe: indinawir (200mg/kg) i zidowudynę (500gm/kg). Leki te są stosowane powszechnie u ciężarnych kobiet zarażonych wirusem HIV po to, by zapobiec przedostaniu się wirusa HIV do krwiobiegu dziecka. Z uwagi na niebezpieczeństwo występowania efektów ubocznych leki te należą do kategorii C ustanowionej przez Amerykańską Agencję Leków i Żywności (FDA, ang. Food And Drug Administration), co oznacza, że mogą być stosowane jedynie na wyraźne polecenie lekarza specjalisty i tylko wtedy, gdy potencjalna korzyść ich stosowania przewyższa potencjalne ryzyko.
Jest to istotny problem, ponieważ ewentualny niekorzystny wpływ stosowania tych leków na stan tkanki kostnej potomstwa może stanowić dodatkowy argument przeciwko zastosowaniu leku. Do tej pory niestety nie ma wielu doniesień na temat efektów, jakie może wywołać terapia antyretrowirusowa na kościec i zęby organizmów potomnych, co czyni tę pracę ważną w rozwoju gospodarki, biologii i medycyny. |