| Abstract: | Praca zawiera wyniki termodynamicznych badań kryształów tytanianu ołowiu oraz niobianu sodu – czystych oraz domieszkowanych manganem. Zostały określone wartości entalpii, entropii, energii Gibbs’a, i aktywności chemicznej badanych kryształów. Badania zostały wykonane przy zastosowaniu pomiarów ciepła właściwego kryształów oraz badania produktów odparowanych do fazy gazowej, przy użyciu komórki Knudsena i spektrometrii masowej. Dane termodynamiczne zostały wyprowadzone poprzez zestawienie pomiarów odnoszących się do fazy stałej i gazowej. Zostały zidentyfikowane produkty rozkładu tytanianu ołowiu
i niobianu sodu występujące w fazie gazowej, zmierzone ich ciśnienia parcjalne w zależności od temperatury i wyznaczone wartości stałych równowagowych. Określono entalpie ich sublimacji, formowania, reakcji. Wyznaczono zmiany entropii oraz entalpii związane z występującymi przemianami fazowymi. Wykazano długo-czasową stabilność badanych materiałów w warunkach wysokotemperaturowej równowagi termodynamicznej w oparciu o obliczoną niską wartość aktywności chemicznej. Wykazano, że domieszka manganu zmniejsza stabilność badanych kryształów. Pokazano, że jony manganu podstawiają się w miejsce jonów tytanu albo niobu, potwierdzając niektóre wcześniejsze wyniki i rozstrzygając sprzeczności znane z literatury. W oparciu o analizę ciepła właściwego określono w tych materiałach cechy strukturalnych przemian fazowych stowarzyszonych ze zmianą uporządkowania: paraelektrycznego, ferroelektrycznego i antyferroelektrycznego. |