Dwie filozofie spotkania: konfrontacja myśli Józefa Tischnera i Andrzeja Nowickiego

Abstract

Filozofia spotkania jest jednym z ważnych osiągnięć europejskiej myśli filozoficznej XX wieku. Powszechnie bywa kojarzona z takimi nazwiskami, jak Martin Buber, Ferdinand Ebner, Franz Rosenzweig, Emmanuel Levinas. Nie wszyscy wiedzą, że w Polsce również była z sukcesem uprawiana. Podjęcie tematu: polska filozofia spotkania jest próbą wypełnienia luki zarówno w badaniach nad dziejami europejskiej filozofii spotkania, jak też nad polską filozofią współczesną. Autor postawił przed sobą dwa równoległe zadania: pierwsze to rekonstrukcja i przedstawienie (choć w pewnym skrócie) całokształtu poglądów składających się na filozofie spotkania Józefa Tischnera i Andrzeja Nowickiego, drugie - zbadanie związków łączących ze sobą te dwie propozycje myślowe, a zarazem tego wszystkiego, co je od siebie dzieli. Na tej podstawie podjęto refleksję nad zagadnieniem, czy brak spotkania między dwiema uprawianymi w jednym kraju i w tym samym obszarze językowym filozofiami spotkania dyskwalifikuje je właśnie jako filozofie spotkania, a z drugiej strony - czy takie spotkanie byłoby w ogóle możliwe i pod jakimi warunkami. Dopiero rozważenie tych wszystkich pytań pozwala w sposób zadowalający (co nie znaczy - wyczerpujący) wywiązać się z zadania przedstawienia polskiej filozofii spotkania lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku w jej istotnym kształcie, z uwzględnieniem zarówno europejskiego, jak też rodzimego, polskiego kontekstu intelektualnego i społecznego.