| Abstrakt: | Główne pytanie badawcze na które starano się w niniejszej pracy odpowiedzieć odnosiło się do okoliczności w jakich to Zawadzki został powołany, a następnie odwołany z każdej z tych funkcji. Próbowano też ocenić jego rzeczywistego wpływu na przemiany zachodzące w wspomnianym okresie w obrębie formalnie podległego mu wówczas regionu. Prezentowane w dalszej części ustalenia nie są jednak pierwszą próbą wyjaśniania wszystkich pojawiających się przy okazji tak ukierunkowanej analizy niejasności. Częściowo starał się już je zinterpretować Henryk Rechowicz. Biografie Aleksandra Zawadzkiego, pióra tego autora, pochodzą jednak z
lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku5, i w wydatny sposób skażone zostały ideologią komunistyczną, z którą zresztą sam Rechowicz całkowicie się identyfikował. Tym samym oczywista wydaje się konieczność weryfikacji podanych przez niego tez. Poza tym „etap śląski” w karierze Zawadzkiego nie został przez Rechowicza zbyt dogłębnie przeanalizowany. Opublikowano również kilka artykułów prezentujących sylwetkę Aleksandra Zawadzkiego, jednak są to pozycje oparte przede wszystkim na wcześniejszych ustaleniach jego pierwszego biografa. Ponadto, za sprawą Rechowicza ukazały się także wspomnienia o tym pierwszym komunistycznym wojewodzie śląskim. Potrzebę przygotowania nowego opracowania poświęconego Zawadzkiemu zgłaszają nie tylko historycy zajmujący się badaniami śląskoznawczymi. Brak tego rodzaju pozycji zasygnalizowała ostatnio autorka biografii Jakuba Bermana - Anna Scibor-Świderska. Opisując stan badań nad elitami PPR i PZPR, badaczka ta stwierdziła, iż brakuje monografii poświęconych najważniejszym działaczom tego środowiska, a wskutek tego „nadal zbyt mało wiemy o działalności Hilarego Minca, Romana Zamborowskiego, Aleksandra Zawadzkiego, Mariana Spychalskiego, Stanisława Radkiewicza”.
Nie bez związku z tym faktem w niniejszej pracy, odnoszącej się przecież głównie do działalności prowadzonej przez Aleksandra Zawadzkiego w latach 1945-1948, opisano również jego dzieciństwo i aktywność, jaką przejawiał w ruchu komunistycznym w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku oraz w czasie II wojny światowej. Rozwiązanie to miało jednocześnie ułatwić czytelnikowi zapoznanie się z biografią Zawadzkiego podaną w sposób bardziej klarowny i tym samym dostrzeżenie w wydarzeniach zachodzących w jego życiu ciągu przyczynowo - skutkowego. |