Koalicje polityczne w Polsce w latach 1991-2011

Abstract

Tematem niniejszej rozprawy są koalicje polityczne funkcjonujące w Polsce w latach 1991-2011. Przedstawione problemy i kwestie są jednak niezwykle aktualne oraz mają kluczowy wpływ na obecne funkcjonowanie polskiej demokracji. Zauważa się brak dokładnego opracowania w literaturze przedmiotu (pozycji naukowej), które w kompleksowy oraz problemowy sposób, uwzględniając najważniejsze, istotne dla funkcjonowania systemu politycznego koalicje polityczne (tj. koalicje wyborcze, gabinetowe, samorządowe, pozaparlamentarne), ukazywałoby istotę procesu rywalizacji koalicyjnej w Polsce w latach 1991-2011. Głównym celem rozprawy jest przedstawienie i scharakteryzowanie najważniejszych koalicji politycznych, jakie funkcjonowały w Polsce na przestrzeni ostatnich dwudziestu pięciu lat. Celem tej pracy jest także ukazanie sposobu funkcjonowania oraz modelu rywalizacji koalicji politycznych w latach 1991-2011. Przedstawione zostały zarówno koalicje wyborcze, gabinetowe 1 samorządowe, jak i pozaparlamentarne porozumienia partyjne. Koalicja polityczna została przedstawiona jako forma współpracy będąca wspólną platformą, płaszczyzną wzajemnych porozumień i koncyliacji partyjnych. Koalicję polityczną tworzą porozumienia wyborcze, gabinetowe, samorządowe, partyjne, pozaparlamentarne, opozycyjne: porozumienia polityczne na różnych szczeblach rządzenia. Współczesna analiza polityczna jest mieszaniną naukowego badania tego, co jest, sądów tego, co powinno być (normatywnych oraz nienaukowych), a także analizy pojęciowej, która odnosi się zarówno do normatywnych, jak i nienaukowych elementów badania. Istotna jest także analiza przyczynowa pozwalająca wyodrębnić przyczyny badanego zjawiska oraz jego skutki. Niniejsza praca ma na celu pokazać mechanizmy kształtujące tworzenie i funkcjonowanie koalicji politycznych w Polsce w oparciu o cechy (parametry) jakościowe, które (jak zauważa wielu badaczy) dopiero w połączeniu z parametrami ilościowymi są w pełni wystarczalne do zbadania stabilności systemu partyjnego. Praca stanowi próbę odpowiedzi na główne pytania badawcze i hipotezy. Ma na celu ustalić przyczyny (eksplanans) i skutki (eksplanandum) badanego zjawiska, a przede wszystkim stopień ich prawdopodobieństwa. W pracy uwzględniono zalecenia Karla Poppera, który twierdził, że najtrwalszy wkład, jaki może wnieść teoria do wiedzy naukowej, to nowe zrodzone przez tę teorię problemy. W rozważaniach przydatne były prace Roberta Dahla, K. Poppera,Ryszarda Skarżyńskiego, Barbary Krauz-Mozer, Bertranda Russella, Jana Sucha i Małgorzaty Szczęśniak, Klausa von Beyme, Davida Marsha i Gerrego Stokera. W poznaniu naukowym nigdy nie jesteśmy wolni od emocji. Jak dowodzi neurobiolog Antonio Damasio, nawet gdy ludzie są zaangażowani w bardzo wygórowane i abstrakcyjne formy rozumowania to ich umysł nigdy nie funkcjonuje niezależnie od emocji. Świadczy to o braku całkowitej neutralności badawczej. Jednak główna wartość nauki (analizy i poznania naukowego) to myślenie krytyczne, które w polskich naukach politycznych powinno być niezależne od wszelkich koneksji i przynależności partyjnych. Warto także zadać sobie pytanie: czy nauka może rozwiązać wszystkie główne problemy społeczne? Czy dzięki nauce można zrozumieć całą rzeczywistość społeczną? Glenn Tinder w swoich badaniach dowodzi, że raczej nie i że wpływ na tę sytuację ma nieprzewidywalność ludzkich zachowań, która zawsze determinuje indolencję poznawczą każdego badacza. Istota mądrości kryje się w niepewności, a znajdujemy ją, wedle Sokratesa, nie na końcu, ale w trakcie naszych badań i poszukiwań. Taki też cel został obrany przy analizie problematyki badawczej niniejszej pracy.