Abstrakt: | W Logopedii nieustannie analizuje się językowe zachowania w stanach biologicznych
dysfunkcji człowieka, by z naukową pokorą i rzetelnością opisywać
dynamiczny układ relacji między człowiekiem, językiem i światem. Badania nad
umysłem, mózgiem, genami i procesami ewolucji przynoszą nowe spojrzenie na
kondycję gatunku ludzkiego i torują drogę do realistycznego humanizmu opartego
na rzetelnej wiedzy biologicznej. Wiedza ta wskazuje, że wyjątkowość umysłu
w całości zależy od fizjologicznej aktywności kory mózgowej, a tym samym pozwala
wnioskować, iż struktury językowe nie tylko obiektywizują ogląd rzeczywistości
poprzez jego uspołecznienie, ale też stają się filtrem dopływu bodźców do mózgu,
gdyż „wiele problemów językowych to szczególne przypadki umysłu”. Badanie
zdolności percepcji, przyswajania języka, rozumienia i tworzenia wypowiedzi dotyczy
zdolności mentalnych bardziej fundamentalnych niż sam język. Badacze dyscypliny
po raz kolejny na stronach „Logopedii Silesiany” starają się zrozumieć zasady
funkcjonowania języka i poszukują sposobów przedstawienia, jak jest on we wspomnianych
zdolnościach zakorzeniony. Na piąty tom „Logopedii Silesiany” składają
się artykuły, w których przedstawiono najnowsze wyniki badań poświęconych
zachowaniom komunikacyjnym człowieka, opartych na nowoczesnej i skutecznej
diagnostyce oraz koncepcjach terapii zaburzeń mowy.
Z nieukrywaną dumą i radością przekazujemy Państwu pracę, której bogactwo
tematów i różnorodność poruszanych zagadnień wynika z zaangażowania badaczy
dziedziny w refleksję na temat relacji języka i poznania. Jak podkreśla Stanisław
Grabias: „[…] proces nadawania znaczeń zachowaniom własnym i zachowaniom
innych uczestników grupy społecznej w warunkach biologicznej i społecznej
normy funkcjonowania człowieka dokonuje się poprzez język i tylko poprzez język. Proces zdobywania języka jest więc jednocześnie procesem determinującym
reguły oglądu świata”.
W wieloaspektowym procesie przywracania utraconych z różnych przyczyn
językowych zdolności komunikacyjnych oraz w postępowaniu terapeutycznym
ukierunkowanym na ich kształtowanie u nowo narodzonych i małych dzieci największą
uwagę skupia zdolność stworzenia interakcyjnej więzi między pacjentem,
jego rodziną i terapeutą. Dopiero bowiem w interakcji człowiek zdobywa wiedzę,
kształtuje – nierzadko również odzyskuje – osobowość i przestrzeń własnej aktywności.
Budowanie relacji wzajemności dzięki stworzeniu zasobów wiedzy o sobie
i świecie gwarantuje osiągnięcie bezwzględnie koniecznych warunków do językowego
porozumienia się, gdyż język tworzy w umysłach ludzkich obraz rzeczywistości
i – jak podkreślał Johann G. Herder – „jeśli jest prawdą, że nie potrafimy myśleć
bez myśli i że uczymy się myśleć za pomocą słów, to język wyznacza granice i zarys
całego ludzkiego poznania”. |