Pogranicza, peryferia i centra włączania ucznia z niepełnosprawnością w klasie ogólnodostępnej

Abstract

W artykule koncentruję się na procesach włączania uczniów z niepełnosprawnością w główny nurt edukacji ogólnodostępnej. Celem opracowania jest deskrypcja możliwych rozwiązań organizacyjnych strukturalizowania przestrzeni sali lekcyjnej w związku z metodami kształcenia oraz postrzeganiem ucznia z niepełnosprawnością. Stawiam tezę, że przestrzeń sali lekcyjnej jest pewnego rodzaju wytworem społecznym. Skonstruowanym przez nauczyciela w celu spełniania określonych funkcji w procesach edukacyjnych i opiekuńczych. Konstrukcja ta ograniczona jest fizycznym (trwałym) układem stałych elementów (okna, drzwi, powierzchnia). Zakładam, że w czasie zajęć (w związku z intencjami nauczyciela, potrzebami uczniów, zamierzonymi i niezamierzonymi działaniami podejmowanymi przez uczestników procesów edukacji) przestrzeń przyjmuje określone funkcje, stając się miejscem. Miejsca te przyjmują postać: centrów, peryferii oraz pograniczy. W opisie korzystam z dorobku socjologii pogranicza i edukacji międzykulturowej, zakładając, że realizacja specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów z niepełnosprawnością sprzyja traktowaniu ich jako innych/obcych w aspekcie zunifikowanych działań ulokowanych w głównym nurcie kształcenia.