W stronę obywatelstwa lokalnego

Abstract

Czas odradzania się lokalności oznacza wzrost znaczenia lokalnego wymiaru obywatelstwa, które wyraża się przede wszystkim przywiązaniem do małej ojczyzny oraz zaangażowaniem w sprawy, które jej dotyczą. Inspiracją do powstania niniejszego tekstu jest koncepcja obywatelstwa lokalnego autorstwa Jacka Wodza. Jest ona o tyle interesująca, że pojęcie obywatelstwa od lat wiąże się przede wszystkim z przynależnością państwową, a stosunkowo rzadko z innymi kontekstami przestrzennymi. Tymczasem – jak zauważa Jacek Wódz (2004: 229) – obywatelstwo lokalne ma historię starszą, ponieważ o ile obywatelstwo łączone z państwem ma tradycję pooświeceniową, o tyle źródeł obywatelstwa lokalnego poszukiwać należy już w starożytności. Autor zwraca uwagę, że pojęcie obywatelstwa lokalnego było zapomniane przez kilka ostatnich dziesięcioleci, tkwi ono jednak w polskiej tradycji i pozwala na zrozumienie pewnych nowych postaw społecznych (Wódz, 2004: 229). W moich rozważaniach chciałabym skupić się na tym, w jaki sposób obywatelstwo lokalne może być rozumiane i w czym może się przejawiać. Istotne jest również określenie warunków, w jakich może się urzeczywistniać, tj. wskazanie czynników, które sprzyjają kształtowaniu się postaw obywatelskich, jak również barier stojących na drodze do osiągnięcia celu, jakim jest obywatelstwo lokalne.