Czeladzcy uczestnicy bitwy pod Monte Cassino : komentarz

Abstract

Lektura opracowanych przez Iwonę Szaleniec biogramów czeladzkich uczestników bitwy pod Monte Cassino wymaga komentarza, w tych bowiem jednostkowych życiorysach czeladzkich żołnierzy dostrzec możemy rozmaite procesy historyczne, kulturowe i cywilizacyjne, jakie wpływały na XX-wieczne losy Polski, Europy i świata. Udział w wielkiej historii 16 czeladzian skłania do refleksji, prowokuje, by stawiać kolejne pytania, ale przede wszystkim domaga się, by ich indywidualne doświadczenie wydarzeń historii wpisać w szerokie historyczne uniwersum. W 1999 roku Muzeum Śląskie w Katowicach wydało monumentalną pracę Śląsk pamięci Monte Cassino pod redakcją Witolda Żdanowicza. Publikacja zawiera wnikliwie omówione relacje dowódców i uczestników bitwy, wspomnienia żołnierzy, literackie obrazy bitwy, wreszcie gromadzi spis uczestników historycznej batalii, mieszkańców województwa śląskiego, którzy powrócili do ojczyzny. Żdanowicz wymienia więc ośmiu byłych żołnierzy 2. Korpusu Polskiego, uczestników osławionej bitwy, zamieszkałych po wojnie w Czeladzi. Bez wątpienia pionierski charakter pracy Witolda Żdanowicza — byłego żołnierza 2. Korpusu Polskiego, uczestnika walk pod Monte Cassino — stanowił inspirację do podjęcia wyznaczonej przez niego drogi, do dalszych poszukiwań, co prawda w znacznie mniejszej skali — mikroskali czeladzkiej: poszukiwań tych, którzy polegli na stokach wzgórza, oraz tych, którzy wybrali emigrację. Dziś możemy wskazać 16 czeladzkich uczestników bitwy pod Monte Cassino, którzy brali udział w wydarzeniach wielkiej historii. Podstawę opracowania ich biografii stanowią: ustalenia Witolda Żdanowicza, opublikowane w monografii Śląsk pamięci Monte Cassino. Książka ta jest bezcennym źródłem informacji o losach mieszkańców Śląska i Zagłębia, którzy po wojnie zamieszkali te tereny.