Abstract: | Celem rozdziału jest przedstawienie różnych poglądów na temat roli świadomości
i uwagi w procesie rozwijania kompetencji językowej. Punkt wyjścia rozważań stanowi
Teoria Monitora Stephena Krashena i wywodzące się z niej klasyczne rozróżnienie
pomiędzy procesem przyswajania języka (language acquisition) i uczeniem się
go (language learning) oraz kontrowersje wokół związków pomiędzy tymi procesami
i rodzajami wiedzy językowej, do których prowadzą. W rozdziale zdefiniowano pojęcia
implicytności i eksplicytności w odniesieniu do rodzajów wiedzy językowej, procesów
przyswajania języka oraz strategii dydaktycznych. Szczegółowo omówiono również
różne stanowiska teoretyczne, dotyczące wzajemnych zależności pomiędzy implicytną
i eksplicytną wiedzą językową, uwzględniając przyjęty w literaturze przedmiotu podział
na stanowiska wykluczające bezpośredni związek między nimi (the non-interface position),
wskazujące na ich silne bezpośrednie powiązania (the strong interface position)
oraz te podkreślające słabszą, pośrednią rolę wiedzy eksplicytnej w rozwijaniu wiedzy
implicytnej, stanowiącej podstawę kompetencji językowej (the weak interface position).
W dalszej części rozdziału przedstawiono krótki przegląd badań eksperymentalnych
dotyczących skuteczności poszczególnych strategii dydaktycznych, różniących się
między sobą stopniem eksplicytności. Rozdział zawiera również dyskusję na temat
metodologii tego typu badań ze szczególnym uwzględnieniem trudności związanych
z pomiarem oraz operacjonalizacją zmiennych, jak również wnioski dotyczące potencjalnych
zastosowań wyników badań w dydaktyce języków obcych. |