La théorie polyphonique de la négation et l`emploi du subjonctif

Abstract

Artykuł jest próbą analizy użycia trybu subjonctif i jego altemacji z trybem indicatif w zdaniach przeczących z punktu widzenia teorii polifonicznej O. Ducrot i jego koncepcji negacji. Autorka szuka odpowiedzi na pytanie, czy użycie odpowiedniego trybu zależy od użycia negacji, a jeśli tak, to od jakiego użycia: polemicznego zewnętrznego, polemicznego wewnętrznego czy deskryptywnego, oraz czy użycie trybów zależy od zasięgu negacji. Analizie poddano dwa czasowniki w ich użyciu przeczącym: należący do grupy czasowników opinii pozytywnych croire i czasownik douter, najbardziej reprezentatywny dla grupy czasowników opinii negatywnych. Zdaniem autorki użycie trybów subjonctif/indicatif nie zależy od użycia negacji. Jest natomiast związane z jej zasięgiem. Jeśli negacja obejmuje predykat główny, to w zdaniu podrzędnym powinien się pojawić indicatif. Predykat główny objęty negacją spełniałby funkcję „podpory” dla oznajmienia wydarzenia p lub wydarzenia ~p. Jeśli negacja obejmuje predykat główny i jednocześnie jest obecna w zdaniu podrzędnym jako wariant możliwy rzeczywistości, to powinien się pojawić tryb subjonctif. Pojęcie wariantu możliwego związane jest z niewiedzą lokutora o rzeczywistości.