Żaglowiec, czyli Przeciw swojskości : wybór esejów

Abstract

Uczeni filologowie tłumaczą, że appendix znaczy przede wszystkim „dodatek” bądź „uzupełnienie”. Ale ja wiem, że to łacińskie słowo znaczy również „krzew”. Antologia tekstów Profesora Sławka roz-krzewia się bowiem i rośnie — i nie sposób powiedzieć: „Oto koniec, mamy książkę!”. Z książki już niemal „zamkniętej”, zredagowanej wyrastają następne pędy: młode, świeże, zielone. Nie mam też zamiaru ani kompetencji, ani możliwości najmniejszej niczego tutaj uzupełniać. Chciałem tylko podziękować. Pomysł urodzinowego wydania antologii esejów Profesora Sławka zrodził się w Zatoce Neapolitańskiej. Nad morzem. Rozmawialiśmy o tym, czym jest uniwersytet i jacy ludzie dzisiaj tworzą przestrzeń myśli uniwersyteckiej. I o tym, co przegrane i kruche, a jednocześnie niezbędne do życia jak powietrze — i jak te ruchliwe fale w Zatoce. Gdy zapytałem Profesora Aleksandra Wilkonia, jak uczcić Człowieka Uniwersytetu, Człowieka, który jest prawdziwym PROFESSOR, czyli kimś takim, kto publicznie mówi i zaświadcza o prawdzie, a nie tylko jest „zawodowcem”, pro/esjonalistą-humanistą, jak uczcić Profesora Sławka, Profesor Wilkoń powiedział: „Wydaj Jego eseje”. Tak się zaczęło zbieranie tekstów, we współpracy z samym Autorem, a jednocześnie w tajemnicy przed Nim. Od początku przedsięwzięcie wspierał JM Rektor Janusz Janeczek. Krzew zaczął rosnąć, och, większy od tamaryszka, stawał się drzewem. Trwało to długo. Niektóre teksty, właściwie większość z nich, były już publikowane. Ale teraz ukazują się w zmienionej, często znacznie rozszerzonej wersji. Są to więc inne i nowe teksty. Dlatego zrezygnowałem z podawania, gdzie i kiedy ukazały się po raz pierwszy. Wielu ludzi pomogło mi na różnych etapach pracy. Wymieniam ich teraz nie w kolejności i porządku zaszczytów, godności, funkcji, tytułów, starszeństwa ani w żadnej innej kolejności, wymieniam ich z wdzięcznością jednym tchem: dziękuję Bogdanowi Mizerskiemu, Aleksandrowi Wilkoniowi, Magdalenie Drobiec, Alinie Mitek-Dziembie, Adamowi Dziadkowi, Małgorzacie Pogłódek, Tadeuszowi Rachwałowi, Józefowi Olejniczakowi i — last, not least! — Geniuszowi miejsca Neapolu, duchowi ostatniej prawdziwej europejskiej polis. Morze cudne, najbliższe, matczyne fale morskiej wody, straszne morze i straszny huk fal, morze bardziej obce niż każdy żywioł! Grecy mówili, że kto nie żeglował, nie zna życia. Gościnny żaglowiec Profesora Sławka nie gwarantuje bezpiecznej i bardzo wygodnej podróży: swojskości nie zazna, kto nim żegluje. Żaglowiec Profesora Sławka gwarantuje jedynie podróż i przygodę, a także widoki widnych przestworzy i odległych i tajemniczych horyzontów. Pod pełnym żaglem — zawsze w kierunku Życia. (Appendix)