Abstrakt: | Przebaczanie jest jednym z najtrudniejszych procesów psychiczno-duchowych
człowieka, a przebaczenie – jedną z najważniejszych egzystencjalnie decyzji i warunkiem
zdrowego rozwoju. Uzasadnień dostarczają nauki społeczne, ale także filozofia.
Dlatego ogromne znaczenie ma wychowanie do przebaczania. Może ono
być traktowane jako kształcenie predyspozycji do wybaczania, pozytywnego nastawienia
i umiejętności związanych z takim zachowaniem. Autorka proponuje jednak
szersze ujęcie. Uważa, że przebaczanie jest procesem, który stwarza dla wszystkich
uczestniczących w nim specyficzną sytuację – sytuację przebaczania. Sytuacja ta
powstaje wokół przebaczenia jako wartości. Autorka, mówiąc o człowieku, przyjmuje
stanowisko personalistyczne. W jego świetle jest to sytuacja głęboko osobowa,
wyznaczona w swoim przebiegu przez osobowe lub antyosobowe relacje. Zakłada,
że prawdziwe przebaczenie wymaga przyjęcia przez wszystkich zaangażowanych
w tę sytuację osobowych postaw. Trudności z tym związane mogą być zmniejszane
przez wychowanie do wybaczania. Obejmuje ono, jako podstawę, wychowanie do
wartości osobowych, wśród nich – do przebaczenia i sytuacji przebaczania. Najważniejszą
drogą jest kontakt z konkretnymi przykładami realizacji tych wartości,
a przede wszystkim – bezpośrednie doświadczanie we własnym życiu ich realizacji
przez inne osoby. Szczególne znaczenie dla wychowania do przebaczania ma wychowanie
chrześcijańskie. Z jednej strony pokazuje racje dla przebaczania – bezwarunkową
Bożą miłość i niekończącą się gotowość przebaczania, z drugiej – daje
i wyjaśnia środki budowania w sobie i w innych postawy przebaczania, wspiera
wysiłki w tej sferze życia. |