Kilka słów o "Przedmowie" do tomiku "Wspomnienie z wojny narodowej i sonety wojenne" Stefana Garczyńskiego : więcej pytań niż odpowiedzi : jeszcze o tekście we fragmencie zaledwie przypisywanym Mickiewiczowi

Abstract

Ten wyjątkowo długi, trójczłonowy tytuł wypada koniecznie rozszerzyć o zwrócenie uwagi na możliwe i konieczne dwuznaczne jego rozumienie, a to z tego względu, że wolno nam i trzeba położyć nacisk na to, iż dość obszerna przedmowa do interesującego nas tu tomiku jest (była) we fragmencie zaledwie przypisywana Mickiewiczowi (do kwestii złożoności przedmowy wypadnie powrócić w puencie szkicu), wolno też i trzeba położyć nacisk i na to, że była ona we fragmencie zaledwie przypisywana poecie, to znaczy, że całkiem poważnie rozważano jego autorstwo, przypisywano mu je, a jednak później z tej koncepcji się wycofano. Jakie argumenty skłoniły wybitnych tekstologów i mickiewiczologów do tej decyzji? Jak kształt wydawniczy poszczególnych dwudziestowiecznych wydań zbiorowych dzieł wieszcza, a także wydań utworów jego przyjaciół — również poetów, wpływa na rozwiązywanie problemów tekstologicznych? Jak czuje się badacz, który (zdeterminowany wieloletnimi przyzwyczajeniami) sięga po niewłaściwą, jak się później okazuje, edycję i przez chwilę wydaje mu się, iż jest o krok od odkrycia jeszcze jednego tekstu Mickiewicza, po czym musi przyznać się do pomyłki i ograniczyć do refleksji, że człowiek uczy się całe życie, a problemy historycznoliterackie w powiązaniu z zagadnieniami tekstologicznymi wraz z nabywaniem doświadczenia nie ulegają uproszczeniu, raczej wręcz przeciwnie. Jak wreszcie tego rodzaju porażkę obrócić w sukces?Wystarczy zaledwie, względnie trzeba aż, dorzucić jeszcze jeden argument do dyskusji w kwestii autorstwa, który został przeoczony przez edytorów dawniejszych i nowszych. I tak — uprzedzając fakty — Mickiewicz ostanie się jako autor zaledwie części jednego zdania tej przedmowy. Splendor z tego niewielki, ale przynajmniej wolno skonstatować (proszę wybaczyć to westchnienie w tonacji autorecenzji), że sporo filologicznej pracy nie poszło całkiem na marne.