Abstract: | Niniejsza książka je st zbiorem obszerniejszych studiów oraz
szkiców mniejszych rozmiarów, powstałych n a bazie b ad ań
w ramach projektu „Wizerunki wspólnoty. Literatura-etyka-społe
czeństwo” (grant MNiSW n r 1 H01C 052 30).
Zagadnienie wspólnoty i wspólnotowości, którego waga z o stała
ugruntowana przez filozofię: „być, to być pomiędzy”, n a brało
w ostatnich latach szczególnego znaczenia. Rozważając
sprawy teorii i praktyki życia publicznego w Polsce, n a tra fia my
n a podstawowe różnice między rozmaitymi koncepcjami
życia wspólnego, jego podstaw i granic. Tempo zmian za ch o dzących
po roku 1989 jedynie wyostrzyło te n problem. Z k o lei
dramatyczna cezura 11 września 2001 roku wywołała próby
ponownego zdefiniowania kultury Zachodu. Decyzje polityczne
zmieniły nie tylko obraz świata, ale także sposób życia obywateli.
Zarówno teoria konfliktu kultur (Samuel Huntington),
ja k i wysiłki zm ierzające do ocalenia teore tycznych podstaw
społeczeństwa otwartego, gotowego do gościnnego przyjęcia
Obcego (Jacques Derrida, Jü rg en Habermas) stawiają kwestię
wspólnoty, jej historii i teraźniejszości jak o w aru n ek „życia d o brego”.
Bez poważnego przestudiowania tego problemu trudno
będzie wypracować nie tylko teoretyczny pogląd, ale także sposób
praktycznego postępowania w rzeczywistości, której obraz
kształtują na co dzień takie zjawiska, ja k rozszerzająca się p rzemoc,
nierówność ekonomiczna, głód czy też w szelkiego rodzaju
konflikty. Co zatem stanowi podstawę wspólnoty, w czym u p a truje
ona organizującej ją zasady, jakie granice swobody wyznacza
jednostce i ja k odnosi się do tego, co przychodzi do niej z zewnątrz
- oto kilka z istotnych pytań, które zamierzamy podjąć,
studiując teksty literatury. |