Kilka uwag o konfederacji Spytka z Melsztyna z 1439 roku. W: "Średniowiecze polskie i powszechne

Abstract

Konfederacja Spytka z Melsztyna jest doskonale znana badaczom XV-wiecznej Polski. Nie może powstać żadne opracowanie poświęcone układowi sił z tego okresu, w którym nie byłoby o niej wzmianki. Przez długie lata uważano samą konfederację za przejaw husytyzmu w Polsce. Jej uczestnicy zgodnie z ówczesnym stanem badań mieli podpisać ów akt wraz z czeskimi taborytami, popierając tym samym dążenia Jagiellonów do tronu praskiego, jednak przede wszystkim dlatego, iż ów kraj był ostoją husytyzmu. Poglądy te w dużej mierze skorygowała Anna Sochacka. Jej artykuł, przedstawiający całą konfederację w zupełnie innym świetle, stanowił krok milowy na drodze badań nad tą kwestią. Stanowił jednocześnie krok ostatni, bowiem od ukazania się wspomnianej pracy minęło już trzydzieści lat, a nikt więcej nie podjął próby ponownej analizy tych wydarzeń. Tym samym brak ujęcia tej kwestii z najnowszego punktu widzenia. W związku z powyższym niniejszy artykuł będzie próbą spojrzenia na konfederację i towarzyszące jej wydarzenia w oparciu o najnowszy stan badań. Wydaje się bowiem, iż wiele spraw można obecnie przedstawić w zupełnie innym świetle i zmodyfikować tym samym powstałe schematy. Niniejszy artykuł nie stanowi jednak kompleksowego opracowania wydarzeń z mąja 1439 roku, a jedynie omówienie kilku najważniejszych kwestii związanych z konfederacją Spytka z Melsztyna, które — jak się wydaje — można interpretować obecnie inaczej niż trzydzieści lat temu.