Akty mowy w języku nauczycieli

Abstract

Komunikacja szkolna i jej złożony charakter od lat stanowią przedmiot zainteresowania językoznawców, pedagogów, dydaktyków. Formy, środki i sposoby komunikowania się w szkole sytuuje się w obrębie zagadnień związanych bezpośrednio z socjolingwistyką, analizą dyskursu szkolnego, a przede wszystkim z pragmatyką językową i teorią aktów mowy. Zainteresowanie formami wypowiedzi nauczycieli i uczniów oraz elementami je konstytuującymi przyniosły lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte XX stulecia. Obszar badań skupionych na interakcjach językowych, społecznych, psychologicznych i pragmatycznych zachodzących między nauczycielem a uczniem określono mianem dyskursu szkolnego, dydaktycznego, edukacyjnego. Specyfikę komunikacji szkolnej określają zarówno całościowe struktury: lekcji, zebrań z rodzicami i konferencji o wyraźnie dających się wydzielić ramach delimitacyjnych oraz złożonej wewnętrznej budowie, za których przebieg odpowiedzialny jest nauczyciel, jak i jednostkowe zdarzenia komunikacyjne rozmowy w sytuacjach pozalekcyjnych. Zdarzenia komunikacyjne: lekcji, zebrania, konferencji składają się z mikroaktów mowy, ktore łącznie tworzą makroakty: lekcji, zebrania, konferencji oraz rozmowy potocznej.