Twórczość samorodna jako wartość

Abstract

Wartość rozumiana jako najwyższe dobro, coś godnego pożądania, wyznacza cel działań zarówno jednostki, jak i grupy społecznej. Jako wynik wielorakich potrzeb człowieka, jest głównym imperatywem jego zachowań, motywacji do działania, do kształtowania siebie, ale i własnego otoczenia. Kiedy wartość przekracza wymiar indywidualny, nabiera charakteru społecznego, a nawet uniwersalnego, stając się dobrem powszechnym. Tak przyjęte definiowanie wartości jest punktem wyjścia do moich rozważań nad współczesną sztuką ludową oraz twórczością nieprofesjonalną, określaną również mianem amatorskiej czy naiwnej. Oba te zjawiska stanowiły niegdyś odrębne przejawy kultury artystycznej, dzisiaj jednak można pokusić się o wspólną ich interpretację, gdyż tożsamy jest dla nich samorodnie kształtowany proces twórczy2. Poszukując genezy i procesów kształtujących zarówno sztukę ludową, jak i sztukę nieprofesjonalną, odnajdujemy jednaką dla nich, ludzką potrzebę tworzenia i obcowania z pięknem oraz pragnienie doznań duchowych, jakie niesie ten rodzaj aktywności. Pozostałe zaś cechy kształtujące istotę twórczości o której tu mowa, każą analizować je odrębnie. (fragment tekstu)