Myślenie pojęciowe i rezonujące w Fenomenologii ducha Hegla

Abstract

The author elaborates on the difference between conceptual and resonant thinking. According to Hegel there is just one pattern of thinking rather than two competing with each other. The principle of Hegel’s philosophy is predominantly based on ontic monism ensuing from the theory of self-developing concept. Tracing that development has become possible with the advent of absolute knowledge (along with the rise of German Idealism). The author argues that this was not adequately presented in S. Žižek’s Less than Nothing. For one, Žižek failed to underline the impact of Spinoza’s philosophy on Hegel. Neither did he clearly mark out the dividing line between Hegelian thinking and that which does go beyond it. As Žižek sees it the most important element in Hegel’s method is that what separates rather than what unites, that is understanding and not reason. Artykuł poświęcony jest problemowi różnicy między myśleniem pojęciowym i rezonującym. Hegel przedstawia kwestię tak, iż mamy jeden schemat myślenia, a nie dwa konkurujące ze sobą. Zasadą filozofii Hegla zawsze pozostaje monizm ontyczny, który wynika z Heglowskiej koncepcji samo-rozwijającego się pojęcia. Wyśledzenie tego rozwoju jest możliwe wraz z po-jawieniem się wiedzy absolutnej (wraz z pojawieniem się w historii idealizmu niemieckiego). Artykuł pokazuje, że nie jest to zadowalająco przedstawione w książce S. Žižka Less than Nothing. Brakuje tam mianowicie podkreślenia wpływu, jaki filozofia Spinoza wywarła na Hegla. Dodatkowo brakuje zaznaczenia wyraźnej granicy między tym, co stanowi myślenie Heglowskie a tym, co poza nie wykracza. Žižek czyta Hegla w ten sposób, że najważniejsze w jego metodzie jest to, co rozdziela, a nie to, co jednoczy: rozsądek, a nie rozum.