Wpływ kryzysu gospodarczego na funkcjonowanie systemu politycznego Włoch

Abstract

Kryzys gospodarczy 2008 roku dotknął państwo włoskie w mniejszym stopniu niż inne państwa Europy Południowej. Tym niemniej jego skutki wpłynęły w istotny sposób na aktualny proces restrukturyzacji sceny partyjnej, na podjęte stopniowo reformy społeczno‑gospodarcze oraz przygotowanie projektu zmiany konstytucji uchwalonej przez parlament w 2016 roku i na przeprowadzone 4 grudnia 2016 roku referendum konstytucyjne. Włochy, w przeciwieństwie do m.in. Grecji czy Hiszpanii, nie musiały zwracać się o zewnętrzną pomoc finansową, ale w następstwie pogorszenia się sytuacji gospodarczej, reform zarządzania gospodarczego wprowadzonych na poziomie Unii Europejskiej czy spadku w notowaniach agencji ratingowych zostały zmuszone do podjęcia działań antykryzysowych, przeprowadzenia koniecznych reform strukturalnych, mających na celu poprawę konkurencyjności gospodarczej. W 2012 roku została uchwalona zmiana art. 81 konstytucji Włoch, wprowadzając zasadę zrównoważonego budżetu. W sferze politycznej bezpośrednim efektem niewystarczających działań w kierunku sanacji włoskiej gospodarki była dymisja 12 listopada 2011 roku centroprawicowego rządu Silvio Berlusconiego wybranego w wyborach parlamentarnych z 2008 roku, proces rozpadu Ludu Wolności Berlusconiego oraz powołanie bezpartyjnego rządu: gabinetu technokratycznego Mario Montiego. Skutki kryzysu gospodarczego pogłębiały już istniejące niezadowolenie ze stagnacji elit politycznych, przyczyniając się do powstania nowego ugrupowania o nazwie Ruch Pięciu Gwiazd jako wyrazu rozczarowania wobec bipolarnej rywalizacji politycznej i dojścia do władzy nowej generacji polityków z 39‑letnim premierem Matteo Renzim na czele w lutym 2014 roku. Należy zatem przyjąć wstępnie, że kryzys gospodarczy we Włoszech po 2008 roku stał się akceleratorem politycznych przemian, któremu jednak towarzyszyły tradycyjne problemy natury społeczno‑ekonomicznej. [fragm. tekstu]