Projekt medytacji chrześcijańskiej według J. Maina w Polsce. Próba oceny dogmatyczno-pastoralnej

Abstract

Powstawanie grup medytacyjnych działających na podstawie nauki J. Maina staje się okazją do głębszej analizy tej propozycji oraz jej oceny w świetle nauki chrześcijańskiej, jak również badań religioznawczych i psychologicznych. Punktem wyjściowym dyskusji na ten temat stała się w 2013 roku publikacja E. Christie Medytacja chrześcijańska w szkołach. Przewodnik dla nauczycieli i rodziców, rozpowszechniana przez polskie środowisko Światowej Wspólnoty Medytacji Chrześcijańskiej (WCCM).

Idea medytacji stanowi niewątpliwie w rzeczywistości współczesnego świata, zwłaszcza w społeczeństwach zlaicyzowanych, konsumpcyjnych czy jedynie tradycyjnie religijnych (ukierunkowanych na rytualizm), ważny impuls w kwestii kontemplacji. Nie można jednak przejść obojętnie wobec wyraźnych lub pośrednich zapożyczeń z praktyk buddyjskich czy jogicznych, które są obecne w nauczaniu WCCM. Duchowość chrześcijańska i praktyki dalekowschodnie mają bowiem zupełnie inny punkt wyjścia i punkt dojścia. Dla ochrzczonych jakakolwiek modlitwa, w tym również medytacja, jest darem Boga, sposobem budowania osobistej relacji z Trójjedynym, a cel stanowi jedność z Nim, przy zachowaniu autonomii i tożsamości dwóch relacyjnych podmiotów – Boga i człowieka. Tymczasem w praktykach buddyjskich czy jogicznych istotna jest aktywność człowieka (dojście do bezruchu, zapanowanie nad myślami, działaniem ciała), a cel określony jest jako doświadczenie pokoju, harmonii, jedności ze sobą, całym światem, siłą wszechświata.

W związku z tym trudno czegoś uczyć się w wymiarze duchowym od tych tradycji filozoficzno-religijnych, a w czasach zamętu i wyraźnej promocji New Age oraz związanych z tym praktyk i treści z Dalekiego Wschodu postawa chrześcijan winna być zdecydowanie jednoznaczna. Dlatego rodzą się następujące postulaty wobec środowiska WCCM: wyraźne powiązanie medytacji z życiem sakramentalno-eklezjalnym; zaniechanie praktyk wspólnych medytacji z buddystami; oczyszczenie nauczania z treści sugerujących synkretyzm; zaniechanie czerpania z duchowości niechrześcijańskiej; głębsze osadzenie nauczania w doktrynie i życiu Kościoła.