Dzieła społeczne pod wezaniem św. Jacka Odrowąża w (archi)diecezji katowickiej

Abstract

Św. Jacek odrowąż (1183-1257) pochodził z polskiego rodu szlacheckiego, który Jan długosz opisywał, jako „ród mężów przezornych i wymownych”, chociaż także „skłonnych do mowy popędliwej” 1. Pieczętowali się herbem odrowąż 2, z którego powstaniem - jak podaje kasper niesiecki, przywołując opinię Bartłomieja Paprockiego 3 - związana jest ciekawa legenda. Warto przytoczyć ją w całości: „Przodek tego domu, mąż jeden sławny w Morawie (w cudzej ziemi) z poganami o sztukę strzelał z łuku, potem z nim i za pasy chodził i dziwnych sztuk rycerskich z sobą próbowali. on poganin, że nań szczęścia z mocy nie miał, przed monarchą krainy onej, znając łaskę pańską; dlatego, że mu się z każdym nieprzyjacielem fortunnie w potrzebach zdarzało, chcąc i nad onym górę otrzymać, o szczudłki z nim przed cesarzem czynić chciał. on z gniewu mając to sobie za zelżywość chwycił go za gębę, którą mu z wąsem i nosem oderwawszy, na strzałę wetknął i ukazał panu, który wzgardziwszy onym oszpeconym poganinem, dał temu za wieczny upominek onej jego zwierzchności i nad nim strzałę przez wąs przewleczoną, i nazwał go odrzywąsem aż per corruptionem sermonis odrowąż po ten wiek”