Spór o koncepcję społeczeństwa i wartość jednostki jako kontekst i wyzwanie dla polskiej myśli pedagogicznej

Abstract

Jeśli pedagogika jest realizowana w relacji do tworzenia wiedzy z analizami filozoficznymi i szanuje kulturę logiczną, podejmując kwestie wskazane w tytule, powinna zwrócić uwagę na - mające konsekwencje pedagogiczne - decyzje ontologiczne dotyczące istnienia społeczeństwa i relacje ontologiczne między statusem społecznym społeczeństwa i jednostki. Co jest pierwotnie (na żywo) pierwotne: jednostka czy społeczeństwo? Jakie są ontyczne relacje między istnieniem jednostki a istnieniem społeczeństwa? Co nie może istnieć bez czego? Czy może istnieć społeczeństwo, jeśli nie ma jednostek, jeśli nie nawiążą ze sobą relacji, dzięki czemu tworzą i konsolidują różne rodzaje więzi między nimi? Andrzej Niesiołowski (1889–1945) podkreśla ciągły pierwotny charakter jednostki, uzupełniając dwie tezy o rzeczywistości w „Zarysie ogólnej pedagogiki”: (1) „zjawiska społeczne powstają z relacji między jednostkami” i (2) „społeczne zjawiska tylko w relacji do jednostki są rzeczywiste ”. Analiza ontycznej zależności między istnieniem a n jednostka i sposób funkcjonowania społeczeństwa otwiera problematyczną przestrzeń do refleksji pedagogicznej. Prowadzi to do dalszych ważnych problemów pedagogicznych.