Jedność psychofizyczna a duch (osoba) w antropologii filozoficznej Maxa Schelera

Abstract

Max Scheler przezwyciężając dua­lizm kartezjański, proponował zastąpie­nie go monizmem witalistycznym. Po­równując człowieka ze zwierzęciem i ro­śliną, poddał analizie „istotnościowe formy” życia psychicznego. Odkrył, że wszystkim istotom żywym przysługuje popęd, instynkt, pamięć asocjacyjna oraz inteligencja praktyczna. Właśnie z tej perspektywy człowiek może być określony jako homo faber, który niczym jakościowym nie różni się od zwierzęcia.Jednak już na tym poziomie Scheler znajduje różnicę między człowiekiem a innymi istotami żywymi. Różnicę tę dostrzega w reakcji na wyzwanie środo­wiska. O ile zwierzę nie może zmieniać swojego środowiska, o tyle człowiek może je znacznie rozszerzać.