Treść dziecięcych opowieści o świecie – perspektywa edukacyjna

Abstract

W artykule dokonano analizy dziecięcych opowieści o świecie. Celem badań była próba odpowiedzi na pytanie, jaka jest treść opowiadań dzieci w wieku sześciu lat. Sformułowano dwie grupy problemów badawczych, które przybrały formę pytań. Pierwsza grupa koncentrowała się na rozpoznaniu tematyki dziecięcych opowieści, występujących w nich postaci i zdarzeń. Druga grupa związana była z odpowiedzią na pytanie, jak w tworzonych przez dzieci sytuacjach reprezentowana jest rzeczywistość, biorąc pod uwagę kategorię przestrzeni w ujęciu blisko–daleko. Przedmiotem badań były teksty 40 opowieści o świecie dzieci sześcioletnich. Kategorią opisową uczyniono „sytuację”, w której lokowane były zdarzenia i postacie w tworzonych przez dzieci opowieściach. Opowieść dziecka obejmowała subiektywnie postrzegane sytuacje. Była ona reprezentacją stanów rzeczywistości, zdarzeń, sposobów zachowania się bohaterów. Jako metodę zastosowano analizę treści. Wyniki prowadzonych analiz wskazują na to, że opowieści dziewczynek i chłopców różnią się w zakresie sposobu ujmowania prezentowanych sytuacji, tematyki, opisu zdarzeń oraz tła dla toczących się akcji. Z analiz wynika, że dzieci koncentrują się na treściach pozytywnych związanych z przyjemnością, zabawą. Dominują tematy ujmujące niezwykłe cechy bohaterów, ich aktywność, rywalizację. Dzieci podejmują też tematykę podróży, przygód, zagrożeń, ale również związaną z demonstracją siły czy walki. Rozpoznanie w badanym obszarze sprzyjać będzie optymalizacji działań w zakresie projektowania środowiska edukacyjnego najmłodszych.